De meeste varens komen we tegen in bossen waar ze zich nestelen onder boomtoppen. Toch zijn het deze planten zeer geschikt wanneer ze worden gebruikt in een schaduwrijke tuin. Tuinvarens die tolerant zijn voor de wintertemperatuur kunnen het hele jaar door worden geteeld. Een groot aantal varens soorten is bestand tegen zowel de winterkou als de zomerhitte, waardoor ze bijzonder nuttig in een schaduwrijk landschap. Deze winterhardheid maakt het ook eenvoudig om buitenvarens te verzorgen.
Zoals gezegd groeien varens het beste in een schaduwrijke tuin. Zorg er dus voor dat je ze niet vol in de zon plant. Onderstaand hebben we een aantal prachtige varens voor je samengesteld welke meestal verkrijgbaar zijn bij een tuincentrum.
26 varens soorten nader bekeken
Het varensgeslacht is groot en divers, met meer dan 2.000 soorten. De meeste varens soorten komen voor in tropische gebieden, maar het zal u verbazen dat veel gangbare soorten ook in gematigde streken groeien. Deze winterharde varens kunnen in potten worden gekweekt en tijdens de wintermaanden naar binnen worden gehaald, maar ze kunnen ook het hele jaar door buiten blijven staan om privacy en beschutting te bieden aan vogels en andere kleine dieren. Langlevende varens soorten kunnen tot 2 meter hoog worden en een donkergroen bladerdak vormen. Onder ideale omstandigheden kunnen ze wel 30 jaar overleven, maar de meeste tuiniers hebben geluk als hun varens het 10 jaar volhouden voordat ze bezwijken aan ongedierte of ziekte. Varens zijn erg gevoelig en hebben de juiste groeiomgeving nodig om goed te gedijen.
Phlebodium 'Davana' is een blauwgroene varen, met grote sterk geribde bladeren. De onderzijde van de bladeren heeft een sterk blauwe blos, waardoor deze varen een ongewone aanwinst is voor elke collectie. De bladeren zijn sierlijk gebogen en hebben grote geveerde bladeren. Dit is een gemakkelijke plant om te kweken, maar houd hem altijd vochtig. Hij verdraagt best wat droogte en weinig licht, maar heeft een hoge luchtvochtigheid nodig. Phlebodium ' Davana ' is een goede plant voor een terrarium, of kan in de zomer buiten in een pot of mand worden gekweekt, mits er bescherming is tegen de hete zon.
Deze prachtige varen komt uit Azië en is ook bekend onder de namen: Polypodium Jim, Laceleaf Jim, Aglaonema Jim, en Emerald Beauty. De bladeren van de Aglaomorpha Jim hebben een diepgroene kleur en zijn mooi en sterk. Deze kamerplant behoort tot de varens. De plant wordt tot 60 cm hoog en kan daarom als kamerplant in een pot of in een grotere mand geplaatst worden.
Zet de Aglaomorpha Jim in indirect licht tot halfschaduw. De plant kan niet tegen direct zonlicht. Een plaats in uw woon- of slaapkamer is ideaal voor deze plant.
Decorum Phlebodium aureum 'Blue Star' is een opgaande, groenblijvende varen. Het is een uitstekende potplant of bodembedekker voor schaduwrijke gebieden. De frisse, heldergroene nieuwe bladeren zijn stervormig met een blauwe tint en rijpen uit tot een rijke, donkergroene kleur. De bladeren zijn leerachtig en dik en worden ongeveer 15 cm lang en 2 tot 4 cm breed. Decorum Phlebodium aureum 'Blue Star' groeit in de zon of halfzon als hij vochtig gehouden wordt en in een warm klimaat. Als de plant eenmaal gevestigd is, kan hij drogere omstandigheden verdragen en kan hij als kamerplant worden gekweekt.

VENUSHAAR
Adiantum pedatum
Dit is een teer aanvoelende varen die volledig winterhard is. Het loof is zachtgroen van kleur en wordt geel in het najaar. Kan niet goed tegen veel zon en wind.
Deze varen bekijken

STEENBREEKVAREN
Asplenium trichomanes
Vrijwel altijd wintergroene varen geschikt tussen muren en rotsen. Bladkleur is donker met zwarte bladstelen.
Deze varen bekijken

WIJFJESVAREN
Athyrium filix-femina
Een tot 150cm lange varen met twee- tot drie maal geveerde bladeren. Fijner van structuur dan de mannetjesvaren. Verdraagt wat zon, als de grond voldoende vochtig is. Er bestaan veel cultivars met opvallende afwijkende vormen.
Deze varen bekijken

JAPANSE REGENBOOGVAREN
Athyrium niponicum “Metallicum”
Heel apart gekleurde, tot 30 cm hoge varen. De bladeren zijn zachtgroen, paarsachtig en zilverwit. Onmisbare plant.
Deze varen bekijken

DUBBELLOOF
Blechnum spicant
Varen voor zeer vochtige plaatsen. Wintergroen. Er is een groot verschil tussen de steriele en de fertiele bladeren (dubbelloof). De laatste worden wel 50 a 60 cm lang.
Deze varen bekijken

HARIGE LIPVAREN
Cheilanthes lanosa
Wollig behaarde varen die goed tegen wat zon bestand is. Wordt 2. 530 cm hoog. ‘s Winters dekken, de winterhardheid is matig.

GOUDEN SCHUBBENVAREN / SCHILDVAREN
Dryopteris affinis
Sterke, rechtop groeiende varen met leerachtig blad. Wordt tot 100 cm hoog. Houdt s’winters lang zijn blad. Heel goed te combineren met andere planten. Er bestaan nogal wat zeer bijzondere cultivars van deze varen.
Deze varen bekijken

BREDE STEKELVAREN
Dryopterìs austriaca
Echte bosvaren, waarvan de bladeren tot 100 à 150 cm lang kunnen worden. Mooi om in grote, oude boomstronk te planten. Er zijn verschillende mooie cultivars

HERFSTVAREN
Dtyopteris erythrosora
Laat in blad komende varen, jonge bladeren roze tot rood. Wordt 50 à 7 5 cm hoog. Zeer goed met andere soorten te combineren. Deze varen bekijken

MANNETJESVAREN
Dryopteris filix-mas
Lijkt op wijfjesvaren, maar is wat grover van structuur. Bladveren vaak meer dan 100 cm lang. In kleine tuin eerste klas solitair. Er zijn talloze cultivars zoals ‘Crispa Cristata’, Furcans’ en ‘Barnesii’.
Deze varen bekijken

BEKERVAREN
Ook wel trechtervaren, europese struisvaren
Matteuccia struthiopteris
Zeer sterke, tot 1oo tot 150 cm hoge varen die zeer sterk woekert en de tuin ‘doorwandelt’. De fertiele bladeren blijven ’s winters aanwezig.
Deze varen bekijken

BOLLETJESVAREN
Onoclea sensibilis
Mooie, sterk woekerende varen die wat zijn ver-schijnìngsvorm betreft nogal afwijkt van andere soorten. Mooi in een moerassig gedeelte van de tuin. Wordt 40 à 70 cm hoog.
Deze varen bekijken

KONINGSVAREN
Osmunda regalis
Ook in België en Nederland in het wild voorkomende varen. Groeit graag langs water of op vochtige grond, hij kan tot 2.00 cm hoog worden, maar blijft meestal lager. Mooie cultivars zijn ‘Purpurascens’ en ‘Undulata’. Deze varen bekijken

TONGVAREN
Phyllitis-scolopendrium
Varens met ongedeelde wintergroene bladeren die ook in zeer diepe schaduw nog goed groeien. De lengte van de horizontaal uitstaande bladeren is 30 à 50 cm. Er zijn nogal wat cultivars met min of meer afwijkende bladvorm zoals ‘Undulata’ en ‘Furcata’. Deze varen bekijken.

EIKVAREN
Polypodium vulgare
Wíntergroene varen die ook in de duinen op droge grond voorkomt. Het is een goede bodembedekker die zelden hoger wordt dan 30 cm.
Deze varen bekijken.

GLANZENDE NAALDVAREN
Polystichum aculeatum
Wintergroene varen ‘die glanzend blad bezit‘ dat twee tot driemaal geveerd is. Oude exemplaren kunnen een breedte van 100 cm bereiken; hoogte 50 à 60 cm.
Deze varen bekijken

ZWAARDVAREN
Polystichum munitum
Mijn favoriete varen voor de donkere tuin. Deze soort heeft eenmaal geveerde bladeren die donkergroen van kleur zijn”. Sterke soort, tot 75 cm hoog.

ZACHTE NAALDVAREN
Polystichum setiferum
Varen met zachte, matgroene bladeren di alleen in zachte winters groen blijven. Blad ontwikkelt zich in het voorjaar opvallend mooi, want het is dan viltig behaard. Er is een aan tal zeer fraaie cultivars zoals ‘Proli ferum’, ‘Plumosúm’ en ‘Congestun Thelypteris palustris.

MOERASVAREN
Thelypteris palustris
Groeit vooral 0p natte plaatsen, soms zelfs bijna in het water, maar komt ook op drogere plaatsen voor. Meer geschikt voor de wilde tuin. Kan zich onder gunstige omstandigheden sterk uitbreiden. Afhankelijk van de standplaats 25-100 cm hoog.
Deze varen bekijken.

Deze gids geeft een uitgebreid overzicht van tuinvarens, die variëren van de indrukwekkende boomvarens tot sierlijke, kantachtige venushaarvarens. De beschrijvingen zijn zeer informatief en gaan vergezeld van kweekadviezen en inspirerende foto’s van veel van de meest bijzondere en fraaie leden van deze plantengroep.

ZWARTE SCHUBVAREN
Dryopteris ‘wallichiana’
Deze varen groeit op grote hoogtes van Mexico tot de Andes. Het blad is goudgroen in de Lente en contrasteert mooi met de harige zwarte hoofdnerf en stengels. Het is wintergroen.

KONIJNENPOOTJE
Humata Tyermannii
Een heel apart varentje met zachte “wortels” die langs het potje heengroeien waar de nieuwe blaadjes ook uitgroeien. Deze plant houdt van een vochtige grond en vind het fijn om af en toe gesproeit te worden. Afmetingen 30 x 30 x 30 cm Volgroeide hoogte
40 cm. Standplaats Schaduw

SMALLE NAALDVAREN
Polystichum ‘tsus-simense’
Deze eenvoudig te verzorgen kleinere varen, is zeer geschikt voor elk schaduwgedeelte van de tuin. Het is een kruidachtige, groenblijvende varen met een mooie vorm en elegant overkoepelende bladeren. Groeit tot een hoogte van 60 cm.

ZWARTE SCHUBVAREN
Dryopteris ‘wallichiana’
Deze varen groeit op grote hoogtes van Mexico tot de Andes. Het blad is goudgroen in de Lente en contrasteert mooi met de harige zwarte hoofdnerf en stengels. Het is wintergroen.

IJZERVAREN
Cyrtomium Falcatum
Cyrtomium falcatum of ijzervaren is een mooie middelgrote, uit Oost Azië afkomstige varen die zich recent in Nederland en België ook in de natuur verspreidt. Kleur blad: groen | Standplaats: halfschaduw, schaduw | Aantal per m²: 5 à 7
Specifieke kenmerken: wintergroen, glanzend blad | Hoogte volgroeide plant: 25 à 50 cm

GESCHUBDE MANNETJESVAREN – GEVLEKTE NIERVAREN
Dryopteris affinis
Mooie sterke varen en half wintergroen. Deze varen doet het op heel veel verschillende grondsoorten heel goed. Zelfs in de volle zon. De Dryopteris affinis is goed winterhard en wordt maximaal 80 cm hoog.

NIERVAREN
Polystichum Setiferum ‘Congestum’
Een mooie, wintergroene dwergnaaldvaren. Hij heeft tweevoudig geveerde, zachte, donkergroene bladeren die sierlijk overhangen. Deze kleine en laagblijvende varen houdt van een beschutte standplaats in de halfschaduw of schaduw en een goed doorlaatbare, humusrijke, voedselrijke, licht vochtige grond.